غرب و عاشورا  

نهضت عظیم عاشورا از مهمترین حوادث تاریخ بشریت است که همواره مورد توجه اندیشمندان و سیاستمداران می باشد. در مغرب زمین پیرامون این حادثه عظیم آثار و پیامدهای آن دو رویکرد عمده وجود دارد:

الف. رویکرد عاشورا پژوهی؛

بسیاری اندیشمندان و متفکران غربی با رویکردی پژوهشی به حادثه کربلا پرداخته اند و کانون پژوهش آنها عمدتاً بر محورهایی نظیر؛ مظلومیت شخصیت و خانواده امام حسین(ع)، وقوع چنین حادثه زشت و قبیحی در نظام سیاسی با نام اسلام، عملکرد حکومت دارای عنوان اسلام در مورد مخالفان سیاسی و فرهنگی، خط مشی و تاکتیک های امام به عنوان رهبر مخالفان نظام حاکم، جریان های معارضه جو در دولت اسلامی، متمرکز بوده است.[1] برخی از این پژوهشگران بر حقانیت چنین واقعه حیات بخشی برای اسلام و آزادی خواهی در جهان، سر تعظیم فرود می آورند. از جمله:[2]

1. چارلز دیکنز نویسنده معروف انگلیسی می گوید: «اگر منظور امام حسین(ع) جنگ در راه خواسته های دنیایی بود، من نمی فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنین حکم می نماید که او فقط به خاطر اسلام، فداکاری خویش را انجام داد.»

2. ادوارد براون مستشرق معروف انگلیسی می نویسد:«آیا قلبی پیدا می شود که وقتی درباره کربلا سخن می شنود، آغشته با حزن و الم نگردد؟ حتی غیرمسلمانان نیز نمی توانند پاکی روحی را که در این جنگ اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند.»

3. توماس ماساریک می گوید: « گرچه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح(ع) مردم را متأثر می سازند، ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین(ع) یافت می شود در پیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابر مصائب حسین (ع) مانند پرکاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر.»

4. ماربین آلمانی خاورشناس اذعان می دارد: «حسین (ع) با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و با اثبات مظلومیت و حقانیت خود، به دنیا درس فداکاری و جانبازی آموخت و نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت. این سرباز رشید عالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیداد و ستمگری پایدار نیست و بنای ستم هرچه ظاهراً عظیم و استوار باشد، در برابر حق و حقیقت چون پر کاهی بر باد خواهد رفت.»

5. آنتوان بارای مسیحی بر این عقیده است: «اگر حسین(ع) از آن ما بود، در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی افراشتیم و در هر روستایی برای او منبری برپا می نمودیم و مردم را با نام حسین(ع) به مسیحیت فرا می خواندیم.»

6.گیبون مورخ انگلیسی می نویسد: « با آنکه مدتی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نیستیم، مع ذلک مشقات و مشکلاتی که حضرت حسین (ع) تحمل نموده، احساسات سنگین دل ترین خوانندن را برمی انگیزد، چندانکه یک نوع عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود می یابد.»

7. توماس کارلایل خاورشناس مشهور انگلیسی چنین اظهار می دارد:«بهترین درسی که از تراژدی کربلا می گیریم این است که حسین(ع) و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود روشن کردند که تفوق عددی در جایی که حق با باطل روبرو می شود اهمیتی ندارد. پیروزی حسین (ع) با وجود اقلیتی که داشت موجب شگفتی من است.»[3]

ب. رویکرد عاشورا هراسی؛

پیروزی، تثبیت و تداوم انقلاب عظیم اسلامی ایران در مقابل استکبار جهانی و گسترش نهضت های اسلامی، سردمداران غرب و متفکران وابسته به نظام سلطه لیبرال دموکراسی را به ریشه یابی منابع قدرت این جریان جدید و قدرتمند و تحلیل چرایی و چگونگی پیدایش انقلاب اسلامی و عواملی که باعث شده نظام سلطه را روز به روز به سقوط و فروپاشی نزدیک کند، فرا خواند.

غربی ها با مطالعه در اتاق های فکر خود به این نتیجه رسیدند که ریشه و الگوی انقلاب اسلامی ایران نهضت و عاشورای حسینی است.[4] به عنوان نمونه در کنفرانسی که در آمریکا توسط سازمان سیا برگزار شده بود، یکی از افسران سیا می گوید:«بعد از مطالعه انقلاب اسلامی به این نتیجه رسیدیم که در پیروزی انقلاب فقط سیاست های اشتباه شاه نقش نداشته بلکه عوامل دیگری نظیر رهبری مذهبی و فرهنگ شهادت موثر بوده است... فرهنگ شهادت از 1400 سال پیش توسط نوه پیامبر (ص) به وجود آمده و هر ساله با عزاداری در ماه محرم این فرهنگ ترویج و گسترش می یابد و شیعیان بیشتر از سایر مذاهب فعال هستند و با هزینه 40 میلیون دلار برای مطالعه بیشتر برای شناخت شیعه و عقاید شیعیان متوجه شدیم که نمی توان به طور مستقیم با آنها درگیر شد و پیروزی در برخورد رودررو سخت است و باید پنهانی حرکتی نرم را بر علیه آن ها دنبال کرد.»[5] این مقام اطلاعاتی آمریکا در ادامه چنین بیان می دارد: «شیعیان هر ساله با برگزاری مراسم، فرهنگ عاشورایی و روحیه شهادت طلبی را زنده نگه می دارند و باید این فرهنگ را از آن ها گرفت».او درباره عملکردهای سازمان سیا در زمینه مقابله با فرهنگ عاشورایی و شهادت طلبی می گوید:«با نفوذ  مالی و حمایت از برگزارکنندگان مراسم عزاداری تلاش کردیم عقاید شهادت طلبی را سست کرده و با ایجاد مسایل انحرافی شیعه را خرافی جلوه دهیم و با تضعیف روحانیت و مرجعیت آن ها را به دست خودشان و سایر مذاهب نابود کنیم و به این ترتیب تیر خلاص را رها کنیم».[6]

نمونه دیگر اینکه؛ پس از پیروزی های چشمگیر و حیرت آور رزمندگان اسلام در دهه 60 و عملیاتهایی همچون خیبر و کربلای 5 ،که شیعه قدرت خودش را آشکار کرد، فرانسیس فوکویاما (Francis Fukuyama)، فیلسوف، تحلیلگر نظامی و جزو استراتژیست های ارشد پنتاگون در کنفرانسی در اورشلیم در سخنرانی خود با عنوان «باز شناسی هویت شیعه» می گوید:«شیعه پرنده ای است که افق پروازش خیلی بالاتر از تیر های ماست. پرنده ای که دو بال دارد، یک بال سبز و یک بال سرخ، بال سبز این پرنده مهدویت و عدالت خواهی و بال سرخ او، شهادت طلبی است که ریشه در کربلا دارد. این دو بال شیعه را فنا ناپذیر کرده است.» همو در ادامه می گوید: « اما این پرنده زرهی به نام ولایت پذیری به تن دارد که با آن زره قدرتش دوچندان می شود. در میان مذاهب اسلامی، شیعه تنها مذهبی است که به ولایت فقهی نظر دارد. یعنی فقیه می تواند ولایت داشته باشد، این نگاه، برتر از نظریه نخبگان افلاطون است.»

 فوکویاما راه برخورد با این جریان را تضعیف ولایت فقیه دانسته و می گوید: «در صورت تضعیف ولایت فقیه، رفاه طلبی جای شهادت طلبی را می گیرد و پس از آن اندیشه عدالت خواهی و انتظار نیز از جامعه رخت بر می بندد.» از منظر او «مهندسی معکوس برای مقابله با شیعیان این است که ابتدا باید ولایت فقیه را خط بزنید و تا این را خط نزنید، نمی توانید بال های سبز و سرخ یعنی کربلا و مهدویت را بی خاصیت کنید. برای پیروزی بر یک ملت باید میل مردم را تغییر داد، لذا ابتدا ولایت فقیه را خط بزنید، پس از آن، شهادت طلبی به رفاه طلبی تغییر می کند. اگر این دو تا ـ یعنی ولایت و شهادت ـ را خط زدید خود به خود اندیشه های امام زمانی و مهدویت هم از جامعه شیعه رخت بر می بندد.» 

[7]

سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان با تأکید بر تأثیر عاشورا بر پیروزی های درخشان آنان در مقابل رژیم صهیونیستی چنین اظهار می دارد: «جنگ 33 روزه یکی از مصداق های کربلا بود و پیروزی حزب الله در این جنگ نتیجه فرهنگ عاشورا بود... مراکز علمی خارجی پس از مطالعات و تحقیقات بسیار به این نتیجه رسیدند که دو اسم نقش بسیار زیادی در پیروزی های ملت لبنان دارد که همان حسین و زینب است و کربلا نماد و الگویی کامل برای پیروز شدن ما در هرگونه جنگی است.»[8]

و این همان دکترین امام(ره) است که فرمود:« این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است.» و «کربلا را زنده نگه دارید و نام مبارک حضرت سیدالشهدا را زنده نگه دارید که با زنده بودن او اسلام زنده نگه داشته مى‏شود.»[9] و رهبر فرزانه انقلاب بر لزوم استمرار این منبع قدرت عظیم الهی تاکید داشته و می فرماید:

« در ایام محرّم و صفر، ملت عزیز ما باید روح حماسه را، روح عاشورایى را، روح نترسیدن از دشمن را، روح توکل به خدا را، روح مجاهدت فداکارانه در راه خدا را، در خودشان تقویت کنند و از امام حسین علیه‏السّلام مدد بگیرند.»[10]

پی نوشت ها:

نوشته شده توسط : عباس

نظرات ديگران [ نظر]